Những quy định mới về thuê mua nhà ở trong tương lai

Với việc Luật Kinh doanh Bất động sản năm 2023 bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, nhiều thay đổi quan trọng đã được đưa ra liên quan đến việc mua và thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai. Những điều chỉnh này nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các giao dịch bất động sản, đồng thời bảo vệ quyền lợi của người mua và nhà đầu tư. Bài viết này của Meeyland sẽ giúp bạn nắm rõ những quy định mới nhất về thuê mua nhà ở trong tương lai để chuẩn bị tốt hơn cho các kế hoạch tài chính và đầu tư của mình.

Thuê mua nhà là gì? Thuê mua nhà là một hình thức sở hữu nhà ở mà người thuê nhà có thể chọn mua căn nhà sau một thời gian thuê nhất định. Trong suốt khoảng thời gian thuê, người thuê sẽ trả một khoản tiền thuê hàng tháng và sau một thời gian thuê nhất định, họ có quyền lựa chọn mua căn nhà đó với một giá đã thỏa thuận trước.

Về việc liên quan đến đặt cọc

Theo quy định tại khoản 5 Điều 23 của Luật Kinh doanh Bất động sản, khi người dân đặt cọc mua nhà ở hình thành trong tương lai, số tiền đặt cọc không được vượt quá 5% giá bán hoặc giá thuê mua nhà ở, công trình hình thành trong tương lai. Điều này áp dụng khi các công trình đủ điều kiện kinh doanh như có giấy phép xây dựng, thông báo khởi công, và các giấy tờ về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Những quy định mới về thuê mua nhà ở trong tương lai
Quy định trong việc đặt cọc

Hợp đồng đặt cọc phải ghi rõ giá bán hoặc giá thuê mua của nhà ở hình thành trong tương lai và diện tích sàn xây dựng trong công trình.

Quy định mức đặt cọc tối đa 5% này nhằm bảo vệ quyền lợi của bên mua hoặc thuê mua, kiểm soát thời điểm và mức đặt cọc của chủ đầu tư, và ngăn chặn tình trạng chủ đầu tư lợi dụng việc thu tiền đặt cọc để chiếm dụng vốn hoặc thực hiện các hành vi lừa đảo.

Giảm số tiền thanh toán trước

Khoản 2 Điều 25 của Luật Kinh doanh Bất động sản năm 2023 đưa ra các quy định mới về thanh toán tiền mua bán và thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai. Theo đó:

  • Thanh toán lần đầu không được vượt quá 30% tổng giá trị hợp đồng, bao gồm cả tiền cọc (trong quy định trước đây không bao gồm tiền cọc).
  • Các lần thanh toán tiếp theo phải phù hợp với tiến độ xây dựng nhưng không được quá 70% giá trị hợp đồng cho đến khi bàn giao nhà (Luật đã bổ sung cơ sở là diện tích sàn xây dựng trong công trình cho bên mua).
  • Đối với bên bán là tổ chức có vốn đầu tư nước ngoài, thanh toán không được vượt quá 50% giá trị hợp đồng.
  • Trường hợp bên mua hoặc thuê mua chưa được cấp sổ hồng, thanh toán không được vượt quá 95% giá trị hợp đồng; số tiền còn lại sẽ được thanh toán khi có sổ hồng.
Những quy định mới về thuê mua nhà ở trong tương lai
Giảm số tiền thanh toán trước

Luật mới cũng bổ sung quy định về thanh toán trong trường hợp thuê mua nhà ở, dựa trên diện tích sàn xây dựng trong công trình hình thành trong tương lai so với Luật Kinh doanh Bất động sản năm 2014. Theo đó:

  • Thanh toán lần đầu không được vượt quá 3% giá trị hợp đồng, bao gồm cả tiền cọc.
  • Các lần thanh toán tiếp theo phải phù hợp với tiến độ xây dựng cho đến khi bàn giao nhà ở, dựa trên diện tích sàn xây dựng, nhưng tổng số tiền thanh toán trước không được vượt quá 50% giá trị hợp đồng thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai.

Số tiền còn lại sẽ được tính thành tiền thuê và trả cho bên cho thuê mua trong thời hạn nhất định theo thỏa thuận.

Vì vậy, trong Luật kinh doanh bất động sản hiện hành, việc thanh toán lần đầu không được vượt quá 30% giá trị hợp đồng, trong khi Luật mới đã cụ thể hóa rằng 30% giá trị thanh toán lần đầu đã bao gồm cả tiền đặt cọc.

Ngoài ra, Luật mới cũng giảm tỷ lệ tổng số tiền thanh toán trước cho bên thuê mua xuống còn không quá 50% giá trị hợp đồng, điều này thay vì tỷ lệ 70% như hiện nay, phù hợp với tiến độ xây dựng đến khi bàn giao nhà ở và diện tích sàn xây dựng trong công trình. Điều này nhằm giảm áp lực tài chính đối với người thuê mua nhà ở và công trình xây dựng hình thành trong tương lai.

Vấn đề thực tiễn trong thực hiện pháp luật về thuê mua nhà 

Trong bối cảnh các quy định pháp luật liên quan đến thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai ngày càng được chú trọng, chúng ta sẽ tập trung vào các thách thức và vấn đề thực tế phát sinh trong quá trình thi hành. Hãy cùng Meeyland khám phá những điểm nổi bật và các yếu tố cần được quan tâm để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong các giao dịch này.

Những quy định mới về thuê mua nhà ở trong tương lai
Các vấn đề thực tiễn trong thực hiện pháp luật về thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai

Về quy định của pháp luật

Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014 chưa hoàn thiện sự thích hợp và sự phù hợp với các quy định của Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Đầu tư, cũng như có sự không đồng nhất giữa Luật Kinh doanh bất động sản và các văn bản hướng dẫn thi hành, như về quy trình công chứng hợp đồng và các thủ tục giao dịch. Quy định về bảo lãnh được thiết lập nhằm giảm thiểu rủi ro cho người mua, tuy nhiên vẫn còn nhiều khó khăn và vướng mắc, góp phần làm gia tăng giá nhà ở.

Các biện pháp xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản hình thành trong tương lai hiện tại chưa đạt đủ tính răn đe và toàn diện. Theo quy định của Nghị định số 139/2017/NĐ-CP của Chính phủ, mức phạt cao nhất đối với các hành vi vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản chỉ là 300 triệu đồng. Điều này được cho là quá thấp so với lợi nhuận thu được từ các dự án bất động sản có quy mô lớn, có thể khiến nhiều chủ đầu tư cố ý vi phạm và chấp nhận nộp phạt, gây tổn hại đáng kể đến quyền lợi của các bên liên quan.

Ngoài việc áp dụng các biện pháp hình phạt và khắc phục hậu quả, cần thiết phải có các biện pháp phòng ngừa và ngăn chặn các hành vi vi phạm. Các chế tài xử lý phải được gia cố thêm để đảm bảo tính hiệu quả và nghiêm khắc hơn, nhằm ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật trong việc thuê mua nhà ở và xây dựng các công trình hình thành trong tương lai.

Về thực tiễn khi thi hành pháp luật

Ngân hàng thực hiện vai trò bảo lãnh trong giao dịch mua nhà, nhưng gặp khó khăn trong việc kiểm soát luồng tiền của các doanh nghiệp nếu thiếu quy định bắt buộc chủ đầu tư phải mở tài khoản tại ngân hàng bảo lãnh để nhận tiền thanh toán từ khách hàng theo hợp đồng, hoặc thanh toán với các nhà thầu và nhà cung ứng vật tư theo tiến độ thi công công trình. Vì vậy, việc có công ty bảo hiểm thực hiện bảo lãnh dưới hình thức bảo hiểm rủi ro trong hợp đồng mua bán nhà ở hình thành trong tương lai là cần thiết để bảo vệ quyền lợi cho khách hàng.

Thông tư số 07/2015/TT-NHNN cũng quy định rằng ngân hàng chỉ thực hiện bảo lãnh sau khi doanh nghiệp và người mua đã ký kết hợp đồng mua bán nhà. Trong nghiệp vụ bảo lãnh, ngân hàng cần phải xác định rõ đối tượng được hưởng bảo lãnh – tức là bên mua nhà, điều này gây khó khăn cho ngân hàng trong công tác bảo lãnh dự án.

Hiện nay, có rất nhiều dự án mua bán bất động sản hình thành trong tương lai nhưng chưa nhận được sự bảo lãnh chính thức từ các ngân hàng. Nguyên nhân được một số chủ đầu tư đưa ra là do gặp phải khó khăn trong quá trình thẩm định năng lực tài chính và tài sản thế chấp của doanh nghiệp. Đối với tài sản thế chấp, nhiều doanh nghiệp đã thế chấp chính dự án đang triển khai để vay vốn trước đó, do đó phải tìm kiếm các tài sản khác để thế chấp, điều này gây ra nhiều khó khăn và trở ngại.

Khoản 2 Điều 19 của Nghị định số 99/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 đi vào chi tiết và hướng dẫn thi hành một số quy định của Luật Nhà ở năm 2014 đã quy định rằng trong trường hợp chủ đầu tư đã nộp hồ sơ đăng ký nhưng không nhận được văn bản thông báo từ sở xây dựng trong thời hạn quy định (15 ngày), nhà đầu tư được phép ký hợp đồng mua bán hoặc thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai, nhưng phải chịu trách nhiệm đầy đủ về việc giao dịch này. Quy định này đã loại bỏ sự can thiệp của cơ quan nhà nước trong quản lý hoạt động mua bán nhà ở hình thành trong tương lai và cũng bỏ qua trách nhiệm bảo vệ quyền lợi của người mua, người luôn gánh chịu nhiều rủi ro trong quá trình giao dịch này. Sự thiếu thống nhất và đồng bộ trong pháp luật hiện hành về mua bán nhà ở hình thành trong tương lai là rất rõ ràng.

Tổng kết lại, những quy định mới về thuê mua nhà ở trong tương lai nhằm tăng cường tính minh bạch và bảo vệ quyền lợi cho người thuê mua. Đây là bước đi quan trọng để đảm bảo sự công bằng và an toàn pháp lý trong các giao dịch bất động sản, đồng thời thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường. Hi vọng bài viết này đã giúp làm rõ và thúc đẩy nhận thức về các quy định mới về thuê mua nhà ở trong tương lai, từ đó góp phần vào sự thông suốt và an toàn trong các giao dịch bất động sản.

Viết một bình luận