Với những căn nhà có diện tích không quá lớn, việc xây dựng tầng lửng được đưa ra nhằm tối ưu hóa không gian sinh hoạt và đa năng hóa sử dụng. Để biết tầng lửng là gì và các lưu ý khi thiết kế tầng này, bạn có thể tham khảo bài viết dưới đây của Meeyland.
Tầng lửng là gì?
Tầng lửng là gì? Tầng lửng, còn được gọi là gác lửng hoặc gác xép, là một tầng trung gian trong kiến trúc nhà. Không được coi là một tầng đầy đủ, tầng lửng thường nằm ở vị trí giữa hai tầng chính, có chiều cao trung bình từ 2,2m đến 2,5m. Thường được đặt phía trên tầng trệt và có trần thấp.
Tầng lửng thường xuất hiện trong thiết kế của nhiều ngôi nhà mái bằng truyền thống ở Việt Nam từ lâu, và theo thời gian, nó cũng xuất hiện trong nhiều mẫu nhà khác nhau với tính thẩm mỹ cao.
Công dụng tầng lửng trong thiết kế nhà
Một trong những lý do tầng lửng rất được ưa chuộng trong thiết kế nhà ở là nhờ tính đa năng và khả năng tối ưu sử dụng:
- Đối với các căn nhà có diện tích lớn, việc thiết kế tầng lửng giúp lấp đầy không gian trống và nâng cao tính thẩm mỹ cho không gian nhà ở.
- Đối với các căn nhà có diện tích nhỏ, việc xây dựng tầng lửng giúp tối ưu hóa không gian sử dụng. Gia chủ có thể tận dụng phần này làm không gian sinh hoạt chung, phòng làm việc, phòng tập, phòng đọc sách…
- Đối với các ngôi nhà ít tầng hoặc có chiều cao hạn chế, tầng lửng có thể được sử dụng làm phòng chức năng như phòng bếp, phòng ngủ nhỏ cho khách…
- Tầng lửng cũng có thể được sử dụng làm không gian kinh doanh, trưng bày hàng hóa, làm chỗ để xe hoặc nhà kho chứa đồ.
- Tầng lửng giúp tăng cảm giác chiều cao của trần nhà, làm đầy khoảng trống không gian sàn.
Quy định về thiết kế tầng lửng
Tầng lửng mang đến đa dạng công năng nhưng cần được xây dựng và thiết kế cẩn thận để tránh những rủi ro an toàn trong quá trình sử dụng. Việc thi công không đúng tiêu chuẩn có thể gây ra nhiều nguy hiểm, đặc biệt là ở các nhà xưởng do phần lan can thấp, sử dụng vật liệu và kỹ thuật xây dựng không tốt, cùng với sự bất cẩn của người lao động trong quá trình làm việc.
Việc xây dựng tầng lửng không phải ở mọi công trình đều được phép. Tùy theo quy định của từng địa phương và đơn vị quy hoạch, chủ nhà mới có thể được phép xây dựng tầng lửng. Nếu có phép xây, dưới đây là một số lưu ý và quy định mà gia chủ cần biết về thiết kế tầng lửng:
Diện tích xây dựng tối thiểu và tối đa
- Gác lửng được thiết kế ở tầng trệt của công trình: Trường hợp chiều cao của tầng trệt tính từ nền của tầng trệt tới sàn lầu 1 không quá 5,8m và không thấp dưới 5m.
- Diện tích gác lửng phải không được vượt quá 80% diện tích của tầng trệt.
- Với nhà ở riêng lẻ, tầng lửng không tính vào số tầng chính thức khi diện tích sàn không vượt quá 65% diện tích sàn của tầng ngay bên dưới.
- Quyết định xây tầng lửng hay không là tùy thuộc vào chủ nhà, không bắt buộc.
- Ở một số quận của thành phố Hồ Chí Minh như quận 8 và quận 10, khi xin phép xây dựng, diện tích của tầng lửng có thể lên đến 80% diện tích sàn của tầng dưới.
- Tùy từng khu vực và lộ giới, việc xây dựng gác lửng sẽ có quy định khác nhau. Lộ giới đường dưới 3,5m sẽ không được phép xây dựng tầng lửng.
Chiều cao của tầng lửng
Theo quy định, chiều cao của tầng trệt và tầng lửng đối với các nhà có lộ giới dưới 20m được quy định như sau: chiều cao tối đa là 5m8 so với mặt cao độ vỉa hè và thấp nhất là 5m6. Tại đó, tầng trệt sẽ có chiều cao khoảng 2m8 và tầng lửng cũng là 2m8. Nếu sử dụng trần thạch cao khung chìm chống ẩm, chiều cao thực tế của tầng sẽ là khoảng 2m4.
Đối với những nhà có tầng trệt và tầng lửng có chiều cao lớn hơn 6m, việc xây dựng phải có sự xin phép và giảm chiều cao của các tầng trên để đảm bảo tuân thủ giấy phép. Tầng trệt và lửng có chiều cao 2m8 thường xuất hiện ở các ngôi nhà trong những hẻm nhỏ bị hạn chế về số tầng.
Do xây dựng tầng lửng, diện tích của các sàn tầng trên cũng bị giới hạn. Với nhà có tầng lửng, chiều cao của lầu 1 và lầu 2 không vượt quá 3m4. Trong khi đó, với nhà không có lửng, tầng trệt có thể cao đến 4m và lầu 1, lầu 2 có thể cao từ 3m6 đến 3m8. Đối với nhà có lộ giới hơn 20m, tầng lửng có thể có sàn trệt và lửng cao tối đa 7m.
Phân loại tầng lửng trong thiết kế nhà
Hiện nay, tầng lửng được phân làm 4 loại chính, bao gồm:
Tầng lửng phía sau
Thiết kế tầng lửng phía sau là gì? Thiết kế tầng lửng phía sau là một lựa chọn phổ biến trong các dự án nhà phố và nhà liền kề. Bố trí gác lửng ở phía sau ngôi nhà giúp thuận tiện cho việc quan sát tầng trệt và tận dụng không gian làm phòng sinh hoạt chung. Đồng thời, vị trí này còn làm tăng tính thẩm mỹ của không gian phòng khách.
Tuy nhiên, thiết kế này có thể làm cho không gian tầng trệt phía sau bị hạn chế chiều cao và không gian gác lửng cũng có thể cảm thấy chật hẹp, không thoải mái.
Tầng lửng bên hông
Thiết kế này đặt yêu cầu về không gian rộng rãi, thích hợp với các công trình có diện tích đủ lớn.
Tầng lửng phía trước
Việc thiết kế gác lửng ở phía trước là vị trí lý tưởng nhất. Chủ nhà có thể tự do sáng tạo để tạo điểm nhấn cho căn nhà.
Tầng lửng trong phòng
Thường thì ở vị trí này, phần gác lửng được đặt trên phòng vệ sinh và có thể được sử dụng làm phòng làm việc hoặc cho các mục đích khác. Ưu điểm của thiết kế này là sự thoải mái và riêng tư trong sinh hoạt. Tuy nhiên, chủ nhà chỉ có thể bố trí gác lửng nếu phòng ngủ rộng hoặc có diện tích lớn.
Những lưu ý khi thiết kế tầng lửng
Luật quốc tế chỉ cho phép xây dựng tầng lửng chiếm không quá 1/3 diện tích sàn của tầng dưới, trong khi luật Xây dựng Việt Nam cho phép lên đến 80%. Tuy nhiên, chủ công trình hoặc chủ nhà nếu xây dựng tầng lửng mà làm mất ô thống lối sẽ bị xử phạt do vi phạm quy định về chiều cao tầng.
- Đối với nhà riêng, nếu thay đổi cấu trúc bên trong công trình mà không ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực chính, không bị xử phạt về hành vi xây dựng trái phép. Nếu chủ thầu xây dựng đúng số lượng tầng quy định và có phát sinh thêm gác lửng, miễn là không vượt quá chiều cao quy định trong Quy chuẩn xây dựng, không bị coi là vi phạm hành vi xây dựng sai cấp phép.
- Đối với những ngôi nhà sâu, chủ nhà có thể thiết kế tầng lửng nằm bên trong tầng trệt và tận dụng làm không gian sinh hoạt chung cho cả nhà. Nếu nhà đã cũ và có độ thông thủy tốt với tầng trệt, để tăng diện tích sử dụng, gia chủ có thể chèn thêm gác xép bằng các tấm ván gỗ.
Diện tích của gác lửng thường chiếm khoảng từ 1/2 đến 2/3 diện tích của tầng trệt. Với chiều cao thông thường của tầng trệt dao động từ 3.5m đến 4m, khi có gác lửng, chiều cao này sẽ từ 4.5m đến 5m. Tầng lửng thường có chiều cao khoảng từ 2.2m đến 2.5m. Nếu thấp hơn mức này, tầng lửng sẽ cảm giác bị bí bách và chật chội. Tuy nhiên, nếu xây cao quá 3m, tầng lửng có thể làm mất đi sự cân bằng và tính thẩm mỹ của căn nhà.
Một trong những bước quan trọng không kém trong thiết kế là phác thảo cầu thang từ tầng trệt lên tầng lửng. Cầu thang có thể được đặt ở vị trí nhỏ gọn do số bậc không nhiều, từ đó không chiếm nhiều diện tích.
Điều quan trọng khi muốn xây thêm tầng cho gác lửng là không nên sử dụng các vách ngăn để chia phòng, vì điều này sẽ làm cho không gian trở nên chật hẹp hơn.
Các kiểu bố trí tầng lửng đẹp
Tầng lửng có thể được trang trí bằng nhiều phong cách khác nhau. Chủ nhà có thể sử dụng lan can bằng kính cường lực, sắt mỹ nghệ hoặc cửa kính để ngăn phòng…
Với cách bố trí tầng lửng hợp lý, khi bước vào ngôi nhà sẽ mang lại cảm giác rộng rãi nhờ phần trần cao hơn 5m và có thêm diện tích sử dụng phục vụ nhu cầu sinh hoạt của các thành viên trong gia đình.
Gác lửng nên có màu sắc hài hòa với tổng thể không gian ngôi nhà. Phần lan can nên sử dụng chất liệu kính trong suốt để căn gác mang phong cách hiện đại hơn và đảm bảo độ thông thoáng.
Đồ nội thất và trang trí nên chọn những món đồ nhỏ gọn và đa chức năng vì tầng lửng có chiều cao thấp và không gian hạn chế. Sử dụng các món đồ nội thất thông minh kết hợp với màu sắc trung tính sẽ giúp tăng diện tích sử dụng của tầng lửng một cách hiệu quả hơn.
Có thể nói rằng, xây tầng lửng là một trong những biện pháp phổ biến và đơn giản nhất để mở rộng diện tích sử dụng, tối ưu hóa công năng và tiết kiệm chi phí xây dựng. Tuy nhiên, khi thi công tầng lửng, chủ nhà cần lưu ý một số nguyên tắc để đảm bảo được tính chức năng, thẩm mỹ và pháp lý cho ngôi nhà. Hy vọng bài viết trên đây đã giúp quý khách hàng có thêm thông tin về tầng lửng là gì và những quy tắc cần biết trước khi tiến hành thi công.