Khi có kế hoạch xây dựng một công trình, dù là nhà ở kiên cố hay nhà tạm, vấn đề về thủ tục pháp lý luôn là một trong những mối quan tâm hàng đầu của người dân. Đối với nhiều người, việc xây dựng nhà tạm nhằm phục vụ nhu cầu sinh hoạt ngắn hạn hoặc kinh doanh nhỏ lẻ có thể gây ra không ít băn khoăn: Liệu việc xây nhà tạm có cần phải xin giấy phép xây dựng hay không? Để giải đáp câu hỏi này, chúng ta cần tìm hiểu rõ hơn về quy định của pháp luật liên quan đến xây dựng nhà tạm, nhằm tránh những rắc rối pháp lý không đáng có và đảm bảo tuân thủ đúng quy định. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn chi tiết về việc có cần xin giấy phép khi xây dựng nhà tạm hay không, cũng như các điều kiện và thủ tục liên quan.
Nhà tạm là gì?
Tại Điều 131 Luật Xây dựng 2014 (bổ sung, sửa đổi 2020) có quy định về các công trình xây dựng tạm như sau:
Luật xây dựng là gì? Luật Xây dựng là một hệ thống các quy định pháp lý do Nhà nước ban hành, nhằm quản lý và điều chỉnh các hoạt động liên quan đến xây dựng, bao gồm từ việc lập kế hoạch, thiết kế, thi công, đến nghiệm thu và sử dụng công trình xây dựng. Mục tiêu của Luật Xây dựng là đảm bảo rằng các công trình được xây dựng đạt chất lượng, an toàn, hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường, đồng thời tuân thủ các quy hoạch và kế hoạch phát triển đô thị, nông thôn.
Công trình xây dựng tạm là những công trình được xây dựng có thời hạn và phục vụ mục đích:
- Thi công và xây dựng những công trình chính.
- Sử dụng cho việc tổ chức các hoạt động ngoài trời hoặc sự kiện lớn. Đối với những công trình này cần phải được UBND cấp huyện hoặc UBND cấp tỉnh đồng ý và chấp thuận về địa điểm, quy mô xây dựng và thời gian tồn tại của công trình tạm.
Nhà thầu/chủ đầu tư xây dựng tự tổ chức các hoạt động thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán xây dựng và thực hiện xây dựng công trình tạm. Trong trường hợp công trình xây dựng tạm ảnh hưởng lớn đến lợi ích và an toàn của cộng đồng, hoạt động xây dựng công trình sẽ phải dừng lại để thẩm tra về điều kiện đảm bảo an toàn. Sau đó, đơn báo cáo sẽ được gửi cho cơ quan chuyên môn để theo dõi, kiểm tra theo quy định.
Công trình xây dựng tạm phải được phá dỡ khi công trình đầu tư xây dựng chính thức đã hoàn thành hoặc khi đã hết thời gian tồn tại của công trình tạm.
Nhà thầu/chủ đầu tư được phép đề nghị UBND cấp tỉnh hoặc UBND cấp huyện chấp thuận về việc tiếp tục xây dựng và khai thác nhà tạm nếu công trình phù hợp với quy hoạch và đảm bảo các yếu tố về an toàn, phòng, chống cháy nổ, chịu lực, bảo vệ môi trường và quy định của pháp luật có liên quan.
Xây nhà tạm có phải xin giấy phép không?
Theo quy định tại khoản 2 Điều 89 Luật Xây dựng 2014 (bổ sung, sửa đổi 2020) về việc trước khi khởi công xây dựng công trình, chủ đầu tư cần phải có giấy phép khởi công xây dựng do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép, trừ những trường hợp được miễn giấy phép xây dựng sau đây:
- Công trình xây dựng khẩn cấp; Công trình bí mật quốc gia.
- Nhà ở riêng lẻ có quy mô dưới 7 tầng thuộc dự án đầu tư xây dựng nhà ở, khu đô thị có quy hoạch chi tiết 1/500 đã được UBND cấp tỉnh hoặc UBND cấp huyện phê duyệt.
- Nhà tạm được quy định tại Điều 131 của Luật Xây dựng 2014 (bổ sung, sửa đổi 2020).
Như vậy, theo quy định tại Điều 131 Luật Xây dựng 2014 (bổ sung, sửa đổi 2020), trả lời cho câu hỏi: Xây nhà tạm có cần xin phép không, nhà thầu/chủ đầu tư không cần xin giấy phép nhưng phải đủ điều kiện xây dựng công trình này được quy định trong khoản 30 Điều 3 và Điều 94 Luật Xây dựng 2014.
04 điều kiện để được cấp phép xây dựng nhà tạm
Căn cứ vào khoản 30 điều 3 và điều 94 Luật xây dựng 2014, 04 điều kiện để chấp thuận thủ tục xin giấy phép xây dựng nhà tạm, bao gồm:
- Nhà tạm phải là nhà ở riêng lẻ và chỉ được sử dụng trong thời hạn nhất định.
- Thuộc khu vực có quy hoạch phân khu xây dựng và được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, công bố nhưng chưa thể thực hiện hoặc chưa có quyết định thu hồi đất từ cơ quan có thẩm quyền.
- Nhà tạm phải phù hợp với quy mô do UBND cấp tỉnh đã quy định hạ tầng khu vực, thời gian tồn tại của công trình theo kế hoạch thực hiện quy hoạch phân khu đã được phê duyệt trước đó.
- Nhà thầu/ chủ đầu tư phải cam kết thực hiện phá dỡ công trình tạm ngay khi hết thời hạn tồn tại đã ghi trong giấy phép, nếu không tự phá dỡ, sẽ bị cưỡng chế và chịu mọi mức phí cho việc cưỡng chế phá dỡ.
Hồ sơ và thủ tục để xin cấp giấy phép xây dựng nhà tạm
Hồ sơ xin giấy phép xây dựng nhà tạm căn cứ vào Điều 93 Luật Xây dựng 2014 và Điều 13 Thông tư 15/2016/TT-BXD về việc cấp giấy phép xây dựng gồm có:
- Đơn đề nghị cấp giấy phép xây dựng nhà tạm có thời hạn.
- Bản sao có công chứng hoặc đã được chứng thực một trong những giấy tờ về quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về việc sử dụng đất đai.
- 02 bộ hồ sơ về bản vẽ thiết kế công trình. Mỗi bộ gồm những giấy tờ sau:
- Bản vẽ mặt bằng vị trí công trình trên lô đất, bản vẽ mặt bằng ranh giới lô đất (tỷ lệ: 1/50 – 1/500), sơ đồ vị trí công trình.
- Bản vẽ mặt bằng các tầng, bản vẽ các mặt đứng và mặt cắt chính của công trình (tỷ lệ: 1/50 – 1/200).
- Bản vẽ mặt bằng móng (tỷ lệ: 1/100 – 1/200), bản vẽ mặt cắt móng (tỷ lệ 1/50), hồ sơ đấu nối hệ thống thoát nước mưa, cấp nước, cấp điện, xử lý nước thải (tỷ lệ: 1/50 – 1/200).
- Giấy phép đăng ký kinh doanh, chứng chỉ hành nghề của người thiết kế bản vẽ (sao y bản chính). Bản kê khai kinh nghiệm và năng lực của đơn vị tư vấn xây dựng.
Lưu ý: Quy mô công trình, nhà tạm được cấp phép xây dựng không quá 4 tầng (bao gồm cả tầng tum thang), không được xây tầng hầm hoặc bán hầm. Chiều cao của nhà tạm không quá 15m (tính từ cao độ mặt đất xây dựng đến bộ phận cao nhất của công trình).
Căn cứ vào Điều 103 Luật Xây dựng 2014 và Điều 17 Thông tư 15/2016/TT-BXD, cơ quan có thẩm quyền bao gồm: UBND cấp quận và UBND cấp huyện sẽ là nơi tiếp nhận và cấp giấy phép xây dựng nhà tạm.
Vệc xây dựng nhà tạm không yêu cầu xin giấy phép xây dựng theo quy định của Luật Xây dựng 2014 (bổ sung, sửa đổi 2020), với điều kiện công trình này phải tuân thủ đầy đủ các tiêu chuẩn và điều kiện đã được quy định. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà thầu và chủ đầu tư trong việc thực hiện các công trình tạm thời mà không gặp phải những thủ tục hành chính phức tạp. Tuy nhiên, để đảm bảo sự an toàn và tính hợp pháp của công trình, nhà thầu và chủ đầu tư cần phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về thiết kế, thi công, và sử dụng đất đai. Việc nắm rõ và tuân thủ các quy định pháp luật không chỉ giúp tránh được những rắc rối pháp lý mà còn góp phần bảo vệ lợi ích của cộng đồng và môi trường xung quanh.